Евро-2016: Ҳақиқат қарор топди
Тошкент. 11 июл. ЎзТАГ – Тўлқин Ташимов. Ҳақиқат қарор топди: Францияга икки марта – Евро-1984нинг яримфинали ва 2006 йилги Жаҳон кубогида, Испанияга бир марта Евро-2012 яримфиналида мағлуб бўлган ва Евро-2004 доирасида ўз майдонида Грецияга ўйинни бой берган Португалия мақсадига эришди ва ўз тарихида биринчи маротаба 2016 йилги Европа чемпиони бўлди.
Олдин ёзганим каби, Евро-2016да ушбу ғалабага муносиб бўлган жамоа ғалаба қозонди. Бунинг учун яримфинал ўйинлари қандай тугалланганлигига эътибор қаратиш кифоя. Хусусан, Португалия айнан яхши ўйини сабаб икки гол кирита олди, Францияга эса, шунчаки омад келиб қолди. Бир сафар Бастиан Швайнштайгер ўз ҳаётидаги энг мудҳиш хатога йўл қўйди, бошқа сафар эса Нойер болаларча ўйин қилиб, Погба тепган тўпни тўппа тўғри Гризманнинг оёғи остига ташлаб берди.
Олий ҳақиқатнинг қанчалик адолатлигини кўрдингизми? Португалия ўзи энг кўп азият чеккан рақиби Франция устидан ғалаба қилди. Мисол учун, Франциядаги Евро-1984да Роналду ва шериклари яримфиналда чемпионат мезбонларига қарши келишган эди. Тўғриси, асосий вақтда 1:1 ўйнаган, биринчи бўлиб тўп киритган ва бир гол ўтказиб юборган ҳамда қўшимча вақтнинг 119-дақиқасида афсонавий француз Мишель Платинидан бир тўп ўтказиб юборган португалларнинг бутун аламини тасаввур қилишим қийин.
Португалия ва Франция 2006 йилги Жаҳон кубогининг яримфиналида учрашганларида эски яралар битиши керакдай туюлган эди. Лекин бундай бўлмади. Жарима майдонида қоида бузилиб, 33-дақиқада бошқа бир афсонавий француз яримҳимоячиси Зайниддин Зидан гол киритади. Бу мағлубият аламини учинчи ўрин учун Германия билан учрашувда бир оз чиқариш мумкин эди. Аммо, иккинчи таймда Швайнштайгер иккита гол уради, португаллар ҳимоячиси эса ўз дарвозасига тўп уриб қўяди (0:3).
Кейин эса бунданда аламли воқеалар содир бўлган эди. Евро-2012 яримфиналида Португалия Испанияга қарши ўйнайди. Асосий вақтда 0:0 қайд этилади. Роналду 90-дақиқада жаримадан тўп кирита олмайди. Ўйиндан кейинги пенальтилар сериясида испанлар ўшанда “Зенит”да ўйнаган Бруно Алвешнинг тўсинга тегиб кирган зарбаси туфайли ғалаба қиладилар.
Жамоа фақат бронза медалларни олди.
Лекин энг фожеали ҳолат португалларнинг ўз майдонида бўлиб ўтган Евро-2004 доирасида содир бўлди. Ўшанда термага бразилиялик мутахассис Луис Фелипе Сколари бошчилик қиларди. Гуруҳ босқичининг биринчи ўйинида Португалия 1:2 ҳисобида Грецияга ютқазди, кейинчалик Россияни (2:0) ва Испанияни енгди (1:0) ва гуруҳдан биринчи ўринда чиқди.
Агар Сколари нималар бўлишини олдиндан билганида…
Финалда Португалия яна Грецияга дуч келди. Бу очилиш ўйинида учрашган термалар яна финалда ҳам беллашган илк ҳолат бўлди. 0:1 ҳисобида рақиблар дарвозасига 11 тўп тепган португаллар (грекларда атига 3та) ўйинда улкан устунликка эга бўлган эдилар. Лекин афсус...
Ва ниҳоят, 2016-йилда Евро финалида Португалия 1:0 ҳисобида Францияни унинг ўз майдонида енгди. Қизиғи, вазият унинг фойдасига бўлмаган оғир шароитда енгди. Терманинг асосий кучи бўлган Криштиану Роналду майдонни жуда эрта тарк этди, Евроинг кашфиётларидан бири Ренату Санчешнинг жуда омадсиз ўйинларидан бирини ўтказди, французларда кўплаб вазиятлар юзга келди. Фақат Антуан Гризманннинг ўзи икки марта гол киритиши мумкин эди. У ҳам Санчешга ўхшаб, ўйиндан олдин “куйиб” бўлди. Жиру ўрнига тушган Мексикада ўйновчи Жиньяк қулай вазиятдан тўсинга тепди.
Асосий вақт ниҳоясига етганда французлар кўпроқ ғалабага муносибдай туюлган эди. Лекин айнан шу пайтда Португалия термаси етакчиси Фернанду Сантуш француз ҳамкасби Дидье Дешамдан оқилроқ чиқди. Агар француз мутахассиси қилган алмаштирувлар натижа бермаган бўлса, Санчеш ўрнига тушган Эдер фойдали бўлиб чиқди.
Қўшимча вақтда португаллар тезкор ўйин кўрсатиб, рақибга устунлик қила бошладилар. Олдин голли вазиятлар бўйича уларга етиб олдилар, кейин эса Эдер французлар жаримаси олдида ҳимоячини алдаб ўтиб, Льорисга тескари томонга тўп йўллади.
Натижада, Руй Патрис ва Уго Льорис қарама қаршилигида ҳам 1:0 ҳисоби қайд этилди.
Булардан анча вақт кейин, Криштиану Роналду Евронинг бош совринини ўз қўлига олгандан сўнг мияга бир фикр келди. Тўғрисини айтганда, хам КриРо, ҳам Фернанду Сантуш, ҳам Нани, ҳам Санчеш, ҳам Эдер, ва қолган барча ўйинчилар ушбу ғалаба муносиб эдилар.
Португалия тарихидаги илк ғалабага эришди! Ва умид қиламизки, бу охиргиси эмас...
