Фарқ бир оз қисқарди, лекин валюта бозорини либераллаштириш ҳақида гапирадиган даражада эмас

Дата: 16:03, 29-08-2017.

Тошкент. 29 август. ЎзТАГ – Тулқин Ташимов. Долларнинг расмий курс ва “қора бозор” курси орасидаги фарқ бир оз қисқарди, лекин валюта бозорини либераллаштириш ҳақида гапирадиган даражарада эмас.

Биз валюта бозори ҳақида ўтган сафар 15 августда – доллар курси 8300 сўмдан 7600-7800 сўмгача бирдан тушиб кетган пайтида ёзган, бу нима сабабдан юзага келгани ва нимага олиб келиши ҳақидаги тахминларимиз билан ўртоқлашган эдик. Икки ҳафта ўтди, ва тан олиш керакки, мен тахминларимда хато қилган эканман.

DollarUZ.com сайти маълумотларига кўра, 29 августда сотиб олиш курси 7750, сотиш курси эса 7800га тенг бўлган. Яъни у “тушиш”да давом этган.

Бошқа томондан, кейинги икки ҳафта ичида Марказий банк курси ўта барқарор мунтазамлик касб этмоқда: 22 августда сўмнинг долларга нисбатан курси 4182,3 сўмни ташкил этиб, 15 августдагига нисбатан 27,94 сўмга оширилди, 29 августда эса 4210,35 сўмни (+28,05) ташкил қилди.

Расмий курс ва “қора бозор” курси орасидаги фарқ бир оз қисқарганини кўриш мумкин. Аммо бу қисқариш, апрелдаги каби, жуда аста-секинлик билан кетмоқда. Бу эса фарқнинг кескин қисқаришига кўмаклашмаяпти.

Амалда, Марказий банк тактикасига қарайдиган бўлсак, валюта бозорида ҳеч қандай либераллаштириш режалаштирилмаяпти.

Агар бу ростдан ҳам шундай бўлса, Марказий банк раҳбарияти бу ҳақида жимлик сақлаши эмас, балки очиқ эълон қилиши зарур. Яъни, яқин орада либерализация бўлмайди, шу сабабли, аҳоли ва бизнес шундан келиб чиқиши керак, қабилида. Энг камида, тинчлантириш учун…

Токи таҳлилчи ва журналистлар жорий ҳафта ўртасида бўлиб ўтган курснинг “тушиб кетиши” юзасидан турли эҳтимолларга бормаслиги учун Марказий банк раҳбарлари бу ҳақида расмий тушунтириш беришлари лозим.

Юқоридаги барча саналганлар бўлмаган ҳолатда икки тахмин юзага келади. Биринчиси: Марказий банк топ-менежменти хизмат вазифасини бажаришга лаёқотли эмас, шу сабабли зарур тушунтиришлар бера олмайди.

Иккинчиси: банк назоратчисининг раҳбарияти буларнининг барини жуда яхши тушунади, лекин фақат уларга маълум бўлган сабаблар туфайли жимлик сақламоқда.

Эслатиб ўтамизки, Марказий банк жорий йил бошидан бери 4 ҳафта давомида сўм курсини 15 сўмдан бир оз зиёдга пасайтириб борди. Жумладан, 24 январда курс 14,48 сўмга (3265,54), 31 январдан 14,71 сўмга (3280,25), 7 февралдан 14,49 сўмга (3294,74) ва 14 февралдан 14,61 сўмга (3309,35) пасайди.

Марказий банк яна 4 ҳафта давомида АҚШ долларининг сўмга нисбатан курсини пасайтирди. Хусусан, курс 47,95 сўмга (7 мартда), 47,71 сўмга (14 мартда), 48,1 сўмга (23 мартда), 46,91 сўмга (28 мартда) пасайтирилди.

Кейинчалик, шундан кейин ўтган 5 ҳафта давомида курс 28,05 сўмга (4 апрелда), 27,67 сўмга (11 апрелда), 28,15 сўмга (18 апрелда), 27,33 сўмга (25 апрелда), 28,69 сўмга (2 майда). Кейин яна 11 майда 30,86 сўмга, 16 майда 24,23 сўмга ва 23 майда 30,46 сўмга камайди.

Янгилик билан ўртоқлашиш: